Het beeld Haften (1980) van Aart van de IJssel (1922-1983) aan de Mgr. Van Steelaan/Wilgendreef in Voorburg (foto: Marian Kokshoorn).BEELDEN IN BEELD

De dierenvriendjes van Aart van den IJssel

do 30 apr 2020, 15:00    •      Actueel

Voorburg – In de wijk Essesteijn is een vijver omgeven door veel groen en nu in het voorjaar met hier en daar plukjes diep geel van bloeiende dotterbloemen. Bijzonder zijn de kleurweerspiegelingen in het water. Je ziet waar impressionist Claude Monet zijn inspiratie vandaan haalde. 

Door Anne Marie Boorsma

Middenin het water staat een metalen beeld van de beeldhouwer Aart van den IJssel. Op het eerste gezicht lijkt het abstract. Je ziet een wirwar van stalen stengels, sprieten en kronkels. Maar als je beter kijkt, zie je wel degelijk vormen die iets te betekenen hebben. Wat blijkt, uit die stengels, sprieten en kronkels springen twee insecten omhoog met doorzichtige vleugels en zwierige draden aan hun staarten. Het bovenste insect kromt het lijf tot een vrolijke boog. Dat deze dansende draadwezens zo gelukkig zijn begrijp je pas echt als je de titel kent: Haften (eendagsvliegen). In hun relatief lange kindertijd leven ze in het sombere donkere water. Ze hebben dan de poëtische naam: nimfen. Als ze volwassen zijn springen ze uit het water te voorschijn om in het volle licht één dag te doen waar wij een heel mensenleven voor nodig hebben. Er is een sprookje van Godfried Bomans over een eendagsvlieg. Ze heet Anna, en ze zegt ergens: “vandaag moet ik groot worden, mij verloven, trouwen, kinderen krijgen en sterven”.

De beeldhouwer Aart van den IJssel, van de Voorburgse kunstgroep “De Nieuwe Ploeg” werd geboren in 1922 in een arm gezin uit Den Haag. Een artistieke buurman bracht hem in contact met de kunsten en hij besloot naar de avondacademie te gaan. Overdag ging hij naar de ambachtschool waar hij een degelijke opleiding kreeg als huisschilder. Na de oorlog vervolgde hij zijn opleiding aan de Vrije Academie. De Voorburgse beeldhouwer Rudi Rooijackers werd zijn docent. In 1954 verhuisde hij naar het oude centrum van Voorburg. Eerst naar de Kerkstaat, later naar de Schoolstraat nummer 1. Hij werd de overbuurman van zijn leermeester en zijn echtgenote de schilderes en textielkunstenares Ruth Salinger. Er bloeide een liefde tussen die twee op en Salinger trok met haar twee zonen bij hem in. In 1958 werd hun dochter Maeyken geboren.

Van den IJssel hield van de natuur. Hij was gefascineerd door de schoonheid, maar ook door de wreedheid. Naast paarden en vogels, waren insecten zijn favoriet: vliegen, libellen en sprinkhanen. Hij hield van hun vormen en structuren. Vooral de combinatie van de gepantserde lijfjes en het frêle van doorzichtige vleugeltjes. Het bewerken van metalen lag hem het allermeest. Hij hield van het snijden, knippen en zagen, het lassen en solderen.

Insecten, hun aaibaarheid is nihil. Bijzonder dat het Aart van den IJssel lukt om ons te attenderen op de schoonheid van het kleine en het ogenschijnlijk betekenisloze. Ook een belangrijke taak van een kunstenaar! 

Voor reacties: www.annemarieboorsma.nl.